Dating luntiang paraiso, ang Homonhon ay unti-unting nilalamon ng putik at kawalan. Dahil sa walang tigil na operasyon ng pagmimina, ang isla ay nagiging isang mapait na alaala na lamang ng kanyang dating ganda.
Guiuan, Eastern Samar – Ang Homonhon, isang isla na mayaman sa kasaysayan bilang unang tapakan ni Ferdinand Magellan sa Pilipinas noong 1521, ngayo'y humaharap sa isang mapait na realidad. Sa likod ng kanyang makulay na nakaraan, nagkukubli ang isang trahedya na dulot ng walang habas na pagmimina.
Tuwing umuulan, ang dating luntiang isla ay nagiging isang dagat ng putik. Ang mga bahay ay binabaha, ang mga pananim ay namamatay, at ang dagat na dating sagana sa buhay ay kulay putik na rin. Ang mga kagubatan, na dating tirahan ng mga ibon at iba pang hayop, ay kalbo na.
"Matagal na kaming nananawagan sa gobyerno na itigil ang pagmimina dito sa Homonhon," pahayag ni Aling Maria, isang residente ng isla. "Wala na kaming maipapakain sa aming mga anak. Pati ang aming mga pananim ay hindi na lumalaki dahil sa putik."
 |
| Homonhon Picture Mining Operation KMJS |
Ang malawakang pagmimina ay hindi lamang sumisira sa kalikasan ng Homonhon, kundi pati na rin sa kabuhayan ng mga residente. Ang pangingisda at pagsasaka, na dating pangunahing pinagkukunan ng kanilang ikinabubuhay, ay unti-unting nawawala.
Sa kabila ng mga panawagan ng mga residente, tila bingi ang pamahalaan. Walang aksyon na ginagawa upang pigilan ang pagmimina at protektahan ang kalikasan ng Homonhon.
Ang sitwasyon sa Homonhon ay isang malinaw na halimbawa ng kung paano ang kasakiman at kapabayaan ay maaaring sumira sa isang lugar na mayaman sa kasaysayan at likas na yaman. Ito ay isang paalala na ang pagprotekta sa ating kalikasan ay hindi lamang isang responsibilidad, kundi isang pangangailangan para sa ating kinabukasan.
Nanawagan ang mga residente ng Homonhon sa gobyerno at sa mga concerned citizens na tulungan silang ipagtanggol ang kanilang isla. Kailangan nilang marinig at aksyunan ang kanilang mga hinaing bago pa tuluyang mawala ang Homonhon sa mapa.
Pag-abuso sa Kalikasan, Pagdurusa ng Mamamayan
Saksi ang bawat Homonhonanon sa walang habas na pag-abuso ng mga mining operators. Mula sa alikabok na bumabalot sa kanilang mga tahanan hanggang sa kontaminadong tubig na dumadaloy sa kanilang mga ilog, ang epekto ng pagmimina ay ramdam sa bawat sulok ng isla.
"Hindi na namin halos makilala ang Homonhon," pahayag ni Aling Maria, isang residente na ang pamilya ay umaasa sa pangingisda sa loob ng mga henerasyon. "Ang dagat na dating nagbibigay sa amin ng buhay ay unti-unting namamatay. Ang aming mga anak ay nagkakasakit, at wala kaming magawa."
Kinabukasan sa Panganib
Marami ang nangangamba na ang Homonhon ay tuluyang mawala sa mapa. Ang malawakang pagmimina ay hindi lamang sumisira sa kalikasan, kundi pati na rin sa kanilang kultura at identidad. Ang mga produktong tulad ng kalamansi at iba pang yamang dagat, na dating nagbibigay-buhay sa kanilang ekonomiya, ay unti-unting nawawala.
"Ang aming mga ninuno ay nagtanim at nag-alaga sa lupaing ito," ani Mang Juan, isang lider ng komunidad. "Hindi namin hahayaang basta na lamang itong wasakin ng mga dayuhan na ang tanging hangad ay tubo."
Nanawagan ang mga residente ng Homonhon sa gobyerno, mga environmental organizations, at sa buong mundo na tulungan silang protektahan ang kanilang isla. Kailangan nila ng agarang aksyon upang itigil ang pagmimina at panagutin ang mga operator sa kanilang mga kasalanan.
"Hindi kami titigil hangga't hindi namin naipagtatanggol ang aming karapatan sa isang malinis at ligtas na kapaligiran," dagdag ni Aling Maria. "Ang Homonhon ay hindi lamang isang lugar sa mapa. Ito ay aming tahanan, aming buhay, at aming kinabukasan."
Sa ngayon, patuloy ang pag-oorganisa ng mga residente upang iparating ang kanilang hinaing sa mas malawak na publiko. Umaasa silang sa pamamagitan ng pagkakaisa at determinasyon, maipagtatanggol nila ang kanilang minamahal na isla mula sa pagkawasak.
Yaman sa Ilalim, Panganib sa Ibabaw ng Homonhon
Sa likod ng luntiang kagubatan at asul na karagatan ng Homonhon, nakatago ang isang yaman na nagiging sanhi ng pagdurusa sa mga residente: ang nickel at chromite. Ang mga mineral na ito, na mahalaga sa iba't ibang industriya, ay nagdudulot ng malaking kita sa mga minero, ngunit nag-iiwan naman ng sakit at pagkasira sa isla.
Nickel at Chromite: Yaman ng Homonhon
Ayon sa mga eksperto, ang Homonhon ay bahagi ng Eastern Philippine Ophiolite Belt, isang geological formation na nagtataglay ng malaking deposito ng nickel at chromite. Ang nickel ay pangunahing sangkap sa paggawa ng bakal, semento, baterya, at cellphone. Samantala, ang chromite ay kilala sa kakayahang patigasin at patibayin ang iba't ibang materyales.
"Ang Homonhon ay may malaking potensyal sa pagmimina, Ang problema, hindi nababalanse ang pagkuha ng yaman at pangangalaga sa kalikasan."
Ang mga "stockpile" ng lupa na hinukay sa Homonhon ay nagmistulang mga bundok na naghihintay na ipadala sa China. Ayon sa mga ulat, tone-toneladang nickel at chromite ang na inaangkat mula sa isla, na nagpapayaman sa mga kumpanya ng pagmimina.
Ngunit sa likod ng malaking kita, nagkukubli ang mga problema. Ang pagmimina ay nagdudulot ng pagkasira ng kalikasan, polusyon sa hangin at tubig, at pagkawala ng kabuhayan para sa mga residente.
"Mas mahalaga ba ang nickel kaysa sa aming kalusugan?" tanong ni Aling Maria, isang ina na ang anak ay nagkasakit dahil sa alikabok ng minahan. "Hindi ba nila nakikita na unti-unti na kaming pinapatay?"
Ang mga residente ng Homonhon ay nananawagan sa gobyerno na magpatupad ng mas mahigpit na regulasyon sa pagmimina at tiyakin na ang mga kumpanya ay sumusunod sa mga pamantayan sa kalikasan. Gusto rin nilang makita na ang kita mula sa pagmimina ay napupunta sa pagpapaunlad ng kanilang komunidad.
Ang Homonhon ay nasa krusada. Kailangan nilang balansehin ang paggamit ng kanilang yaman at pangangalaga sa kanilang kalikasan. Ang kinabukasan ng isla ay nakasalalay sa kung paano sila magdedesisyon ngayon.
________________________________________